NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
سُلَيْمَانَ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الْوَهَّابِ
بِمِثْلِ هَذَا
الْإِسْنَادِ
نَحْوَهُ
قَالَ إِنَّ
الْعَبْدَ
إِذَا وُضِعَ
فِي قَبْرِهِ
وَتَوَلَّى
عَنْهُ
أَصْحَابُهُ
إِنَّهُ
لَيَسْمَعُ
قَرْعَ
نِعَالِهِمْ
فَيَأْتِيهِ
مَلَكَانِ
فَيَقُولَانِ
لَهُ
فَذَكَرَ
قَرِيبًا مِنْ
حَدِيثِ
الْأَوَّلِ
قَالَ فِيهِ
وَأَمَّا
الْكَافِرُ
وَالْمُنَافِقُ
فَيَقُولَانِ
لَهُ زَادَ الْمُنَافِقَ
وَقَالَ
يَسْمَعُهَا
مَنْ وَلِيَهُ
غَيْرُ
الثَّقَلَيْنِ
(Şu bir Önceki 4751.
hadisin) bir benzerini de (yine) aynı senedle Abdulvehhab rivayet etti;
(Abdulvehhab) dedi ki:
"Bir kul kabrine
konup ta arkadaşları undan ayrılıp gittiği zaman, o, (kendisinden uzaklaşmakta
olan) arkadaşlarının ayak tıkıltılarını duyar. Hemen arkasından iki melek gelip
ona (şöyle) derler..."
(Abdülvehhab aşağı
yukarı bir) önceki hadise yakın şeyler rivayet etti ve bu hadiste (şunları da)
söyledi:
"Kafirle münafık
meleğe (şöyle) derler." (Yani bu hadise bir öncekinden farklı olarak)
"münafık" kelimesini de ilave etti (ve rivayetine devam ederek şöyle)
dedi:
"(Onun çıkardığı)
bu feryadı ins ve cinden başka ona yakın olan herkes işitir."
İzah:
Bir önceki hadis-i
şerifte Münker - Nekir in sorularına doğru cevap veremeyen kimselere
meleklerin vurduğu tokmakların seslerinin, insanlar ve cinlerden başka herkes
tarafından işitildiği ifade edilirken burada insan ve cinlerin dışında sadece
ölüye yakın olan varlıkların işitilebileceğinden bahsedilmesi, bu iki hadisin
arasında bir çelişki olduğunu göstermez. Çünkü uzaklık konusunda âhiret
ölçüleriyle dünya ölçüleri birbirlerinden tamamen farklıdırlar. Dünyada en
büyük uzaklık olarak kullanılan "şark ile garp arası kadar" ifadesi
âhirette bir evin iki duvarı arasındaki mesafe kadar küçüktür. Binaenaleyh bu
hadiste âhiret ölçüleriyle verilen "Ölünün yakın çevresi" sözünde
dünyadaki "Şark ile garp arası kadar uzak" sözü gibi bir sonsuzluk
ölçüsü ifade ettiğinden bu iki ifade arasında bir çelişki sözkonusu değildir.
Binaenaleyh kabirde azab gören kimselerin feryadı insan ve cinlerin dışında
yakın olsun uzak olsun herkes tarafından işitilir. Bu hadisle ilgili açıklamayı
bir önceki hadisle (3230) numaralı hadisin şerhinde açıkladığımızdan burada
tekrara lüzum görmüyoruz.